Makatki ludowe – mądrości domowe

Wzory makatek były przekazywane wśród gospodyń z rak do rąk i z pokolenia na pokolenie. Wiele wzorów przetrwało, niektóre są odtwarzane na podstawie zdjęć ale tworzone są również nowe.

Makatki zawsze były z wielkim pietyzmem haftowane na białym płótnie, krochmalone i starannie prasowane. Najczęściej stosowanym kolorem wśród haftujących makatki gospodyń był kolor niebieski.

Kiedyś ręczne hafty i koronki świadczyły o pracowitości, zręczności i umiejętnościach gospodyni.

Kuchnia to centralny punkt każdego domostwa wokół którego toczyło się życie jego domowników, dlatego haftowane makatki zazwyczaj wieszano właśnie w kuchniach. Najczęściej przy drzwiach, w miejscach gdzie stała woda, nad stołem, przy półkach na naczynia lub nad łóżkiem.

Na makatkach haftowano zwykle scenki z życia codziennego ale również motywy bajkowe. Jednym z częstszych i wdzięcznych haftów były bawiące się dzieci. Pojawiają się także motywy zwierzęce i kompozycje kwiatowe jak również owoce. Czasem na makatkach haftowano schematyczne, sielskie krajobrazy, chaty wśród kwiatów, pól, drzew lub widoki gór.

Popularne były również, pełniące funkcję dekoracyjną, makatki o motywach religijnych: Anioł Stróż czy Święta Rodzina.

Niezwykle istotnym dopełnieniem haftowanego obrazka jest tekst. Najczęściej był to rymowany dwuwiersz, mądrość ludowa, przysłowie lub powitanie.

Przykłady makatkowych podpisów wykonywanych ręcznym haftem:

Gdzie miłość i zgoda panuje, miłość swe gniazdko buduje.

Miłość i zgoda, domu ozdoba.

Dobra gospodyni, dom wesoły czyni.

Gdy żona wesoła w kuchni gotuje, mężowi dobrze obiad smakuje.

On + ona = mąż i żona.

Ci co ten próg przekraczają, czego nam życzą niech i sami mają!

Dobra żona tym się chlubi, że gotuje, co mąż lubi.

Gdy rodzina żyje w zgodzie to jej bieda nie ubodzie.

Dobra gospodyni, cuda w kuchni czyni.

Jak ja ugotuje to wszystkim smakuje.

Nie mów nikomu co się dzieje w domu.

U dobrej kuchareczki czyste są garneczki.

Dobra żona męża korona.

Z takiej żony mąż zadowolony.

Świeża woda humoru doda.

Myj się zimną wodą, będziesz piękną i młodą.

Świeża woda, zimny zdrój, przynieś wody, mężu mój.

Woda i mydło najlepsze bielidło.

Kto się myje, długo żyje.

Dobre dziatki to radość matki

Dobre dziatki co słuchają ojca i matki

Kto z Bogiem Bóg z nim

Kto rano wstaje temu Pan Bóg daje

Gdzie miłość i zgoda tam Bóg rękę poda.

Gdzie miłość i zgoda panuje, miłość swe gniazdko buduje.

Miłość i zgoda, domu ozdoba.

Soli i chleba w domu potrzeba.

Bez pracy nie ma kołaczy.

Opinie o makatkach są różne, dla jednych są kiczowate, a dla innych piękne i z duszą. Makatka ręcznie haftowana to dobry prezent dla babci lub rodziców. Będzie sentymentalną podróżą w przeszłość a dla młodszego pokolenia możliwością poznania dawnej sztuki ludowej, która dziś zaczyna wracać do łask.

Wykonujemy haftowane makatki na zamówienie, wg. ustalonego wzoru i wielkości. Zapytaj.

«« powrót